رنگهای اصیل ایرانی، تنوع بسیار زیادی دارند. رنگهای ایرانی نقش بسیار مهمی در فرهنگ و تاریخ ایران داشتهاند، این رنگها علاوه بر اینکه ویژگیهای خاص هنر و معماری ایرانی را نشان میدهند، هر رنگی بار معنایی خاص خودش را نیز دارند. در این مقاله ما قصد داریم علاوه بر معرفی رنگها به بررسی کد رنگهای ایرانی و ترکیب رنگهای سنتی ایرانی در فرهنگ ایرانی خواهیم پرداخت.
فهرست رنگهای اصیل ایرانی
رنگهای ایرانی اصیل را می توان در رده های زیر دسته بندی کرد:
- سبز ایرانی (Persian Green)
- قرمز ایرانی (Persian Red)
- آبی ایرانی (Persian Blue)
- آبی ایرانی نیلی (Persian Indigo)
- رنگ نارنجی ایرانی (Persian Orange)
- رنگ عنابی یا آلوی ایرانی (Persian Plum/Prune)
- رنگ صورتی ایرانی (Persian Pink)
- رنگ رز ایرانی (persian Rose)
این هشت رنگ شگفتانگیز، در سراسر دنیا به نام رنگ اصیل ایرانی شناخته میشوند. این رنگها همواره در صنایع دستی ایرانی مانند: کاشیکاریهای بینظیر، قالیبافیهای خاص، سفالگری، تزئینات و … استفاده میشوند.
سبز ایرانی
ترکیبی از سبز، آبی و سفید میتوانند رنگ سبز اصیل ایرانی را به شما بدهند. این رنگ از مرمر سبز و سنگ مالاکیت گرفته شده است و در ترکیبات رنگی بسیاری از سفالها و فرشهای ایرانی مورد استفاده قرار میگیرد. در بین جواهرات و کاشیکاری ظروف هم میتوانید این رنگ را ببینید. در سال ۱۸۹۲ این رنگ به اسم (سبز ایرانی) ثبت شد و در زبان انگلیسی هم با عنوان persian green شناخته میشود. کد رنگ این سبز محبوب (۰۰A693#) است و این رنگ به عنوان یکی از محبوبترین رنگها در بین ایرانیان شناخته میشود.
آبی ایرانی
آبی ایرانی بخش جداییناپذیری از فرهنگ و هنر ایرانی است. این رنگ، رنگ سلطنتی است که معمولاً با مساجد زیبا و کاشیکاریهای ایرانی که حس الهام، حکمت و وسعت آسمان را القا میکنند، مرتبط است. آبی ایرانی در معماری، سفالگری، پارچهها و مینیاتورهای ایرانی استفاده میشود. از نظر تاریخی، این رنگ در سال ۱۶۶۹ به اسم آبی ایرانی ثبت شد. در طول تاریخ، نامهای دیگری مانند آبی کربنی، آبی ایرانی و آبی شالی نیز برای توصیف این رنگ استفاده شده است.
لازم به ذکر است که آبی ایرانی فقط به یک رنگ محدود نمیشود؛ بلکه شامل سه نوع مختلف است:
- آبی ایرانی معمولی: آبی عمیق و استاندارد (۱C39BB#).
- آبی ایرانی آزور: آبی کمی روشنتر شبیه به رنگ آسمان (۰۰۷FFF#).
- آبی لاجوردی میانه: ترکیبی از رنگ آبی و مشکی (#۰۰۶۷A5).
قرمز اصیل ایرانی
یکی دیگر از رنگهای اصیل ایرانی قرمز ایرانی است، رنگیست زنده و گرم با تهرنگ کمی نارنجی. این رنگ از خاک قرمز منطقه هرمز در ایران الهام گرفته شده و به همین دلیل رنگی منحصربهفرد و مهم در فرهنگ ایرانی به شمار میرود. قرمز ایرانی با انرژی، شور و نشاط مرتبط است و اغلب برای نماد زندگی، قدرت و شجاعت استفاده میشود. این رنگ در سال ۱۸۹۷ میلادی ثبت شد. در فرشهای دستبافت ایرانی، این قرمز به کار میرود و با کد رنگ (#CC3333) شناخته میشود.
آبی نیلی ایرانی
یکی از رنگهای محبوب ایرانی، آبی نیلی ایرانی است. رنگ آبی نیلی نشانهای از هویت ایرانی است زیرا در زمان باستان این رنگ، رنگ پوشاک رسمی قوم ماد بود. در متون تاریخی نیز استفاده از این رنگ به سال ۱۹۱۲ میلادی بر می گردد. در بین رنگهای ایرانی، آبی نیلی ایرانی با کد (۳۲۱۲۷A#) شناخته میشود.
رنگ نارنجی ایرانی
رنگ نارنجی ایرانی، از رنگهای اصیل ایرانی است و با کد (#D99058) شناخته میشود. نارنجی حنایی یا نارنجی آجری نام هایی دیگر این رنگ هستند. نارنجی ایرانی نماد انرژی، اشتیاق و خلاقیت است و احساس گرمی و مهمان نوازی را القا میکند. کاربرد اصلی این رنگ در صنعت سفالگری ایرانی است تا تنهای گرم و خاکی ایجاد کند که با طراحیهای پیچیده و دستساز همخوانی داشته باشد.
رنگ عنابی یا آلوی ایرانی
رنگ عنابی یا آلوی ایرانی ترکیبی است از رنگ قرمز، مشکی و بنفش. این رنگ احساس تجمل، گرما و ظرافت را القا میکند. رنگ عنابی به طور چشمگیری در هنر ایرانی از جمله، قالیبافی و سرامیک استفاده شده است و نماد نجابت و شکوه و تجمل است، که آن را به رنگی محبوب در محیطهای سلطنتی و طبقات بالای اجتماعی تبدیل کرده است. رنگ عنابی ایرانی با کد (۷۰۱C1C#) معرفی میشود.
رنگ صورتی ایرانی
صورتی ایرانی رنگی نرم و لطیف است که تنالیتهای ملایم و شیک ایجاد میکند. صورتی ایرانی در هنر ایرانی بسیار جایگاه بالایی دارد، بهویژه در کاشیکاری، قالی بافی و منسوجات سنتی. صورتی ایرانی برای اولین بار در سال ۱۹۲۳ ثبت جهانی شد. این رنگ در دوران قاجار بهطور گستردهای استفاده میشد و هنوز هم رنگی برجسته در طراحیهای معاصر ایرانی است. این سایه بهعنوان نماد آرامش شناخته میشود و اغلب در زمینههای روحانی و سلطنتی برای نمایش زیبایی و ظرافت بهکار میرود و با کد رنگ (F77FBE#) شناخته میشود.
رنگ رز ایرانی
یکی دیگر از رنگهای شناخته شدهی اصیل ایرانی، رنگ رز ایرانی است این رنگ از فرهنگ غنی ایران نشات گرفته است و برای قرنها نمادی از زیبایی و ظرافت بوده است. تناژ زنده و پررنگ آن باعث میشود که گزینهای عالی برای طراحیهایی باشد که هدفشان برجسته شدن و ایجاد تاثیر قوی بر مخاطب است. در بین کد رنگ ها، کد (#FE28A2) به این رنگ اختصاص یافته است.
سخن پایانی
رنگها در فرهنگ ایرانی نه فقط ابزاری برای زیبایی، بلکه وسیلهای برای بیان مفاهیم عمیقتری هستند. برای مثال، آبی ایرانی با الهام از آسمان نماد آرامش است، در حالی که قرمز ایرانی نمایانگر زندگی، قدرت و شجاعت است.
رنگهای ایرانی ریشه عمیقی در تاریخ و فرهنگ غنی ایران دارند. ترکیب رنگهای سنتی ایرانی، در هنرهای مختلفی مانند فرشبافی، سفالگری و کاشیکاری به کار گرفته میشوند. هر یک از این رنگها معانی مختلفی را منتقل میکنند، از روحانیت گرفته تا گرما و حکمت.