توسعه مهارت تفکر انتقادی از نگاه دکتر میثم شکری ساز

طبق صحبت های دکتر میثم شکری ساز توسعه مهارت تفکر انتقادی نوعی پادزهر برای درمان پیش داوری ها و سوگیری های شناختی است که می توانند ما را از رشد کامل پتانسیل ذهنی و اجتماعی خود به عنوان انسان باز دارند.

به واسطه انواع تفکر انتقادی به جای تبدیل شدن به تماشاگران منفعل در زندگی روزمره به عواملی فعال تبدیل خواهیم شد.

تفکر انتقادی به زبان ساده فرصتی را در اختیارمان قرار می دهد تا به طور مؤثرتری با مشکلات، موقعیت ها یا انتخاب های دشوار برخورد کنیم.

تفکر انتقادی (Critical thinking) مانند ماهیچه ای است که می توانید در طول زمان با تمرین و ممارست آن را قوی تر کنید. این مهارت می تواند به پیشرفت شغلی شما به سِمت های جدید و بالاتر کمک کند. به واسطه توسعه مهارت تفکر انتقادی می توانید مشکلات محل کار را حل کنید و همچنین از آزمون و خطا برای عیب یابی ایده ها و موارد دیگر استفاده نمایید.

در این مقاله قصد داریم تا درباره اهمیت پرورش تفکر انتقادی، انواع آن و نحوه توسعه آن حرف بزنیم.

تا پایان مقاله همراه ما باشید.

تفکر انتقادی به زبان ساده

از نگاه دکتر میثم شکری ساز تفکر نقادانه توانایی تفسیر، ارزیابی و تجزیه و تحلیل حقایق و اطلاعات موجود می باشد تا بتوان درباره امور درست و غلط بهترین تصمیم را گرفت یا در مورد آنها قضاوت کرد.

متفکران انتقادی بیش از اینکه فقط در مورد دنیای اطراف خود کنجکاو باشند، بین ایده های منطقی ارتباط برقرار می کنند تا تصویر بزرگتری را ببینند.

توسعه مهارت تفکر انتقادی به این معناست که بتوانید از ایده ها و نظرات خود دفاع کنید، آنها را به شیوه ای منطقی تر ارائه دهید و برای بهبود آنها تصمیم درستی را بگیرید.

چرا تفکر انتقادی مهم است؟

از دید دکتر میثم شکری ساز انواع تفکر انتقادی در بسیاری از زمینه های زندگی شما از جمله شغل تان مفید هستند. این مهارت می تواند شما را به فردی همه فن حریف تبدیل کند، فردی که قبل از انتخاب و تصمیم گیری به همه گزینه ها و راه حل های احتمالی فکر کرده و آنها را حلاجی نموده است.

توسعه مهارت تفکر انتقادی اهمیت بسزایی دارد؛ زیرا این مهارت از ویژگی های زیر برخوردار می باشد:

• این مهارت همگانی و فراگیر می باشد.
• در حوزه اقتصاد بسیار مهم است
• برای بهبود مهارت های زبان و ارائه ضروری تلقی می شود.
• برای ارتقاء خلاقیت بسیار مفید می باشد.
• در حوزه خود اندیشی از اهمیت زیادی برخوردار است.
• اساس علم و دموکراسی می باشد.

طبق نظر دکتر میثم شکری ساز مهارت های تفکر انتقادی هر روز به روش های بی شماری در حوزه های مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. این مهارت ها برای مثال در موقعیت هایی مانند درگیر شدن یک مدیر عامل به پروژه گروهی یا تصمیم گیری پرستار برای درمان بیمارانشان به کار گرفته می شوند.

انواع تفکر انتقادی و مزایا آنها

افراد مختلف از انواع متعددی از تفکرات انتقادی استفاده می کنند. برای مثال رفتار هر فردی در موقعیت های یکسان متغیر خواهد بود. نمونه هایی از مهارت های رایج تفکر انتقادی عبارتند از:

·       شناسایی سوگیری ها: شناسایی سوگیری ها از انواع تفکر انتقادی می باشد. در واقع شناسایی سوگیری ها به این معنی است که برخی از افراد ممکن است تعصب یا تأثیر ناعادلانه ای بر موقعیت حاکم داشته باشند. با در نظر گرفتن این سوگیری ها می توانید در هنگام حل مشکلات چنین افرادی را کنار بگذارید. همچنین این نوع از تفکر انتقادی فرصتی را در اختیارتان قرار خواهد داد تا بتوانید مسائل را از منظر دیگری ببینید.

• تحقیق: یکی دیگر از راه های توسعه مهارت تفکر انتقادی تحقیق می باشد. تحقیق در مورد جزئیات و حقایق به شما این امکان را می دهد تا هنگام ارائه اطلاعات خود به اطرافیان تان آماده باشید. در واقع با توجه به زمانی که برای مطالب موضوعی صرف کرده اید، دقیقاً می دانید در مورد چه چیزی صحبت می کنید و همچنین می دانید برای کسب اطلاعات بیشتر چه سؤالاتی را باید بپرسید. هنگام تحقیق همیشه از منابع معتبر و اطلاعات واقعی استفاده خواهید کرد.
• گشودگی ذهن: گشودگی ذهن در توسعه مهارت تفکر انتقادی بسیار مهم است. در حقیقت داشتن گشودی ذهن در هنگام گفتگو یا شرکت در یک فعالیت گروهی برای موفقیت اهمیت بسزایی دارد. نادیده گرفتن ایده های دیگران قبل از اینکه آنها را بشنوید، شما را از پیشرفت و یافتن راه حل کارآمد باز می دارد و اغلب باعث ایجاد خصومت می شود. اگر واقعاً می‌خواهید مشکلی را حل کنید و دیگران با دقت به نظرها و ایده های شما گوش بدهند، باید نظرات و ایده های همه را بشنوید.

سایر انواع تفکر انتقادی

• تجزیه و تحلیل: به اعتقاد دکتر میثم شکری ساز در توسعه مهارت تفکر انتقادی تجزیه و تحلیل امور بسیار مهم هستند. تجزیه و تحلیل تحقیقاتتان منجر به درک بهتر تمام مسائلی خواهد شد که قبلا شنیده اید یا خوانده اید. در حقیقت با توسعه مهارت های تفکر انتقادی به عنوان یک متفکر انتقادی واقعی همواره در جستجوی حقیقت و شناسایی منبع مسائل خواهید بود. در حقیقت باید ظاهر امور را کنار بگذارید و با نگاهی عمیق به ریشه آنها بپردازید.
• حل مسئله: حل مسئله شاید مهم ترین انواع تفکر انتقادی باشد که برای متفکران انتقادی اهمیت بسزایی دارد. توانایی حل مسائل و عقب نشینی از تعارض به شما کمک می کنند تا در تمام حوزه های زندگی خود موفق شوید و تغییرات بزرگ و موفقیت آمیزتری را ایجاد کنید. یکی از راه حل های درست برای رفع مشکلات این است که ابتدا تشخیص دهید اصلا مشکلی وجود دارد که نیاز به حل داشته باشد. با تعیین موضوع مورد نظر می توانید آن را تجزیه و تحلیل کنید و چندین راه حل بالقوه را ارائه دهید.

معایب تفکر انتقادی

• یکی از معایب تفکر انتقادی این است که می تواند مانع تصمیم‌گیری سریع شود: تفکر انتقادی گاهی انتخاب‌ های سریع را سخت می کند؛ زیرا این امر مستلزم تفکر دقیق و سنجش گزینه های موجود می باشد.
• ممکن است به فکر کردن بیش از حد منجر شود. فکر کردن بیش از حد در مورد همه نتایج و زوایای ممکن می تواند تصمیمات ساده را پیچیده تر از آنچه هستند بکند.
• از دیگر معایب تفکر انتقادی این است که می تواند باعث فلج شدن قدرت تجزیه و تحلیل شود: وقتی سعی می کنید به همه جزئیات فکر کنید، ممکن است گیر کرده و تصمیم گیری در مورد هر چیزی برایتان سخت باشد.
• ممکن است از خودانگیختگی خلاق جلوگیری کند. تمرکز بیش از حد بر انواع تفکر انتقادی می تواند توانایی ارائه سریع ایده های جدید و پیاده سازی آنها را با مشکلات جدی مواجه نماید.

این مطلب ادامه دارد…